Adviseur praktijklijn aanpak wachttijden

Over VNG
Wij zijn de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De vereniging heeft als doel om de lokale overheid te versterken, zodat gemeenten hun inwoners optimaal kunnen bedienen. Dat dragen we in ons hart en daar werken we iedere dag met veel bevlogenheid aan. 342 gemeenten bepalen onze en dus ook jouw agenda. Vaak wordt die beïnvloed door de dagelijkse actualiteit, maar altijd vanuit het belang van onze leden. We zijn een lerende organisatie, we stellen ons continu de vraag waar we staan en wat we kunnen verbeteren.

Over het Ondersteuningsteam Zorg voor Jeugd
Het Ondersteuningsteam Zorg voor Jeugd (OZJ) bouwt mee aan een lerend jeugdstelsel dat kinderen en jongeren in Nederland helpt gelukkig en veilig op te groeien. Het OZJ ondersteunt initiatieven in het hele land die bijdragen aan vernieuwing en verbetering van de jeugdhulp, en helpt mee aan kennisuitwisseling, samenwerking en innovatie. Meer informatie over het OZJ is hier te vinden.

1.2.1 Over de Aanpak Wachttijden
Wachttijden in de jeugdzorg bestaan al jaren. De groeiende zorgvraag en huidige knelpunten in de jeugdzorg leiden tot lange wachttijden, met ernstige gevolgen voor kinderen en jongeren. Deze wachttijden verergeren hun klachten, vertragen hun ontwikkeling en belemmeren daarmee hun toekomstkansen. Deze wachttijden kunnen duurzaam worden teruggedrongen als structureel wordt gekeken wat de onderliggende oorzaken zijn van wachttijden en niet enkel te focussen op symptoombestrijding. Het Ondersteuningsteam Zorg voor Jeugd (OZJ) heeft van het Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de opdracht gekregen om jeugdzorgregio’s te ondersteunen bij het terugdringen van wachttijden in de jeugdzorg op basis van goed inzicht en overzicht. Het OZJ heeft hiervoor Team Aanpak Wachttijden opgezet. Dit team heeft een structurele aanpak ontwikkeld die tot en met 2025 in jeugdzorgregio’s ingezet wordt.
Dit doet Team Aanpak Wachttijden door
• Jeugdzorgregio’s te stimuleren om het vraagstuk wachttijden te agenderen, betrokkenen te mobiliseren en te bouwen aan het juiste netwerk;
• Jeugdzorgregio’s te ondersteunen bij het vormgeven en uitvoeren van het aanpakken van wachttijden in de jeugdzorgregio;
• Te werken volgens de volgende ontwerpprincipes: systemisch en duurzaam, samen met de jeugdzorgregio, stapsgewijze verbetering, experimenteren om te bewegen in plaats van te bewijzen;
• De leefwereld van het kind of de jongere en de professional leidend te laten zijn in het komen tot focus en oplossingen;
• Bestuur, beleid en uitvoering met elkaar te verbinden;
• Jeugdzorgregio’s te ondersteunen bij het beter inzichtelijk krijgen en duiden van de wachttijden met data zoals het dashboard Wachttijden;
• Kennis, expertise en praktijkervaring in te zetten en actief te verspreiden;
• Jeugdzorgregio’s aan elkaar te verbinden zodat zij van elkaar leren.

We werken aan de doelstelling in jeugdregio’s omdat wachttijden voortkomen uit een complex geheel van onderling samenhangende factoren. Wachttijden ontstaan namelijk door onderliggende oorzaken die (lokaal of regionaal) kunnen verschillen, waardoor er geen ‘quick fix’ of uniforme oplossing is. Om de oorzaak van wachttijden duurzaam aan te pakken is een regionale werkwijze nodig waarmee een wezenlijke en blijvende verandering teweeg wordt gebracht in het systeem.

Omschrijving van de opdracht
Wij zijn op zoek naar een ervaren begeleidingskundige/adviseur voor de praktijklijn in de regio’s waar we aan de slag zijn met de Aanpak Wachttijden. Je werkt samen met direct betrokkenen aan vraagstukken rond wachttijden in de jeugdzorg. Als begeleidingskundige/adviseur maak je onderdeel uit van het Team Aanpak Wachttijden. Jij bent het aanspreekpunt in een regio op het gebied van vraagstukken in die zich voordoen in de praktijk: ”het primair proces”. Je wordt hierbij betrokken door de projectleider Aanpak Wachttijden (PAW) en waarbinnen jij verantwoordelijk bent voor het ontwerpen en het uitvoeren van een aanpak passend bij de geformuleerde regionale vraagstukken. Dit doe je in afstemming met betrokkenen in de regio en met je collega’s in het Team Aanpak Wachttijden (TAW). Binnen TAW is de praktijklijn een onderzoeks- en leermethode waarbij op basis van
concrete, feitelijke situaties onderzocht wordt hoe een vraagstuk zich voordoet in de
praktijk op basis van eigen handelen van alle betrokkenen. De praktijklijn richt zich op
interactiepatronen tussen betrokkenen en geeft inzicht in hoe en waarom ‘hardnekkige’
vraagstukken zich in de praktijk manifesteren. De praktijklijn biedt aanknopingspunten
voor oplossingsrichtingen voor wachttijden in de jeugdzorg. Zowel voor hulp- en
zorgverleners die in de uitvoering werken als voor leidinggevenden en bestuurders die
verantwoordelijk zijn voor het creëren van noodzakelijke randvoorwaarden en condities

om professionals hun werk te laten doen. Voorbeeld van methoden die door de adviseur
praktijklijn worden ingezet zijn de retrospectieve casusanalyses en reconstructies.
Vraagstukken waar de adviseur zich op kan richten gaan over casuïstiek van jeugdigen
die ‘wachten’, vastlopen of waar hulpverleners ‘buikpijn van hebben’ en waarbij analyse
van interactiepatronen of het doorbreken van stagnatie helpend kan zijn. Het kan ook
gaan om vraagstukken rond samenwerken en verbinden, bijvoorbeeld tussen
laagdrempelige hulpverlening zoals wijkteams of schoolmaatschappelijk werk,
jeugdbescherming en specialistische zorg.
Soms zien we ook vraagstukken waarbij betrokkenen willen werken aan andere
probleemdefinities en andersoortige oplossingen. Bijvoorbeeld het werken vanuit een
ander paradigma bij complexe scheidingen: “het toewerken naar rust en welzijn voor
iedereen en professionals” al aan de voorkant ‘sterk’ maken. Dit betekent bijvoorbeeld in
plaats van het verbeteren van de communicatie tussen de ouders (= onrust vergroten),
de focus verleggen naar apart ouderschap en het vormgeven van het eigen nieuwe gezin
(= rust en de-escalatie) en professionals uitrusten om dit goed te kunnen doen.
Verder ben je in staat om het geleerde om te zetten in rapportages op basis waarvan
vervolgens concrete uitvoering gegeven kan worden aan een gekozen visie of
basisuitgangspunt(en).
Jouw aanpak van het werken aan deze vraagstukken is aansluitend en ondersteunend,
zowel volgend als leidend, verbindend en oplossend. Je erkent de rol en positie van alle
betrokkenen. Je neemt een coachende en motiverende houding aan en bent in staat een
positie van meervoudige betrokkenheid in te nemen. Je hebt de vaardigheid om patronen
te herkennen, verbanden te leggen en deze te koppelen aan de huidige situatie en de
mogelijkheden voor de regio. Je bent omgevingssensitief en weet goed rollen en taken te
onderscheiden en gebruik te maken van de bestaande structuren. Je bent in staat om
ook in complexe situaties gericht te blijven op samenwerking en verbinding, zonder koers
te verliezen.
Je hebt kennis van en een ruime ervaring met werken in het Sociaal Domein en hebt
kennis over de jeugdzorg.

Werkzaamheden en verantwoordelijkheden
Werkzaamheden en verantwoordelijkheden:
• Binnen de regio ben je verantwoordelijk voor het doorlopen van praktijklijn
gerelateerde activiteiten;
• Je draagt bij aan het signaleren van vraagstukken;
• Je luistert naar de vraagstukken van betrokkenen vanuit meervoudige betrokkenheid;
• Je komt tot een onderzoeksthema en maakt een gezamenlijk gedragen plan van
aanpak;
• Je brengt het plan van aanpak in de praktijk en doet dit in afstemming met alle
betrokkenen;
• Je stelt leerrapporten op;
• Je werkt nauw samen met de adviseurs ontwerp en data;
• Je stemt af met de adviseur ontwerp over de inzet op casuïstiek in de regio en je
gebruikt de bevindingen voor een brede analyse van de regio;
• Je legt verantwoording af over de voortgang van je werkzaamheden en inzet van
uren bij de projectleider Aanpak Wachttijden (PAW);
• Je maakt een analyse van de bevindingen/opbrengsten na de onderzoeksperiode;
• De praktijkervaring en informatie (geleerde lessen) die je opdoet in een regio, deel je
met de coördinator van ons leernetwerk, zodat andere regio's hiervan ook gebruik
kunnen maken.






Resultaat van de opdracht
Je hebt een bijdrage geleverd aan de werkwijze voor de Aanpak van Wachttijden in
minimaal drie jeugdzorgregio’s. Vanuit jouw rol als Adviseur heb je de activiteiten waar
jij verantwoordelijk voor was zorgvuldig uitgevoerd. Direct betrokkenen met wie je hebt
gewerkt in de regio hebben meer inzicht in hun vraagstuk en de factoren die hierop van
invloed zijn. Op basis daarvan kunnen zij verder denken over concrete
oplossingsrichtingen of het uitwerken van nieuwe werkwijzen. Al het geleerde in de regio
heb je opgehaald en opgetekend en gedeeld met de projectleider van de regio en de
programma manager van Aanpak Wachttijden.